Tygerberg – Geskiedenis van Plase in Noordelike Voorstede

1652 – Weglopers toe eerste blankes in noordelike voorstede

Op 25 September 1652 het Jan van Riebeeck verneem dat vier kompanjiedienaars, Jan Blanx, Jan van Leijen, Willem Huitjens en Gerrit Dirckssen, weggeloop het. Die rede hiervoor was ontevredenheid oor die aanhoudende en moeilike werk aan die fort en die swak gehalte van die kos.
Hulle was die eerstes uit Van Riebeeck se geselskap wat dit gewaag het om die veiligheid van die fort te verlaat om die ylbegroeide, onherbergsame, feitlik boomlose sandvlakte aan die oostekant van Tafelberg aan te durf.
Van Riebeeck was bang dat ander ook sou dros en het toe ‘n beloning van 50 gulden uitgeloof aan enigiemand wat inligting oor die drosters kon verstrek.
Hulle wou blykbaar probeer om hul vaderland oor land te bereik! Hulle wou te voet tot by Mosambiek vlug en vandaar per skip terug na Nederland vaar. Die berge wat hulle op hul pad teëgekom het, het egter verhoed dat hulle verder as 24 myl (38 km) na die ooste kon vorder. Hulle het waarskynlik net tot by die Hottentots-Hollandberge gevorder. (As hulle maar net geweet het hoe ver Mosambiek is!)
Volgens Jan Blanx, die leier van die drosters, se joernaal, het hulle op die eerste dag reeds twee renosters raakgeloop wat hulle bestorm het om hulle te “vernielen, maer God bewaarde ons”. Hul beproewinge het nie dáár geëindig nie. Nadat hul hond ernstig in ‘n onderonsie met ‘n ystervark beseer is, en die twee renosters hul boonop weggejaag het van die stroompie waar hulle wou oornag, het hulle besluit om liewer kuslangs te stap en tussen die duine te slaap.
Hulle het ná slegs ses dae besluit om liewer om te draai en terug te keer na die Fort waar hulle op genadige straf op hul dade gehoop het. So, agt dae later, op
3 Oktober 1652, het die drosters vrywillig teruggekeer.

(Uit ‘n tesis deur Adinda L. Vermaak, “Die Geskiedenis van Kuilsrivier, 1652 – 1905”)

(more…)

Continue ReadingTygerberg – Geskiedenis van Plase in Noordelike Voorstede

Tygerberg – Khayelitsha word deel van Tygerberg se munisipaliteit

Tug of war over Khayelitsha. This was in the year 1995.
The drawing of new municipal boundaries caused a raging political battle around who will take responsibility for Khayelitsha, since the ANC wants the township to be incorporated into a new Tygerberg municipality and the NP is fighting to keep it out.

100_4463

Here are some other proposals changing the boundaries around Khayelitsha and proposals for both the Tygerberg and Eastern municipalities.
(The Argus, 2 May 1995)

(more…)

Continue ReadingTygerberg – Khayelitsha word deel van Tygerberg se munisipaliteit

Tygerberg – Kubus Koning

Koning Kubus – “Wonderwerk” uit die Stinkfabriek

Kubus, waaroor die hele land in rep en roer is, is ‘n reklame-foefie!
Suid-Afrikaners het reeds meer as R100 miljoen in hierdie kwansuise konsep belê. Dit lyk asof die hele kubusbedryf binnekort in duie sal stort en duisende Afrikaners sal kort voor lank miljoene rande verloor.
Oral in die land sit mense gretig en wag vir hul sogenaamde “kubus-aktiveerders”. Die kubus-fabriek in Parow is waar die “verwerking” plaasvind. Op die wonderwerk wat daar plaasvind, bou duisende mense die laaste tyd hul drome van vinnige welvaart.
Rapport het die week gaan kyk wat aangaan by die kubusfabriek, wat uit vyf gehuurde saaltjies bestaan. Ons het sonder aankondiging en sonder om vooraf reëlings te tref daar opgedaag en sommer op eie houtjie rondgekyk.
Van die hele fabriek was saal drie die mees interessant. Hier is ‘n groot, elektriese meul sonder ophou aan’t dreun. Dit is hier waar die duisende pakkies kweeksel beland, ingestuur deur duisende oorgretige kwekers. Hier word die sogenaamde aktiveerder blykbaar “vervaardig”. In die verstikkende stank van vrot melk, kaas, gom en papier, skep werkers emmersvol van klein wit en bruin koevertjies. Hierin is niks anders as gedroogde blertse “kubus” nie. Hierdie blertse word dan aan die een kant van die meul ingegooi. Niks anders nie, net blertse.
Aan die ander kant kon ons sien hoe die koeverte met die inhoud in ‘n stroom geel vlokkies uitvloei. Houers vol word deur werkers na lang tafels gedra, waar dit deur rye vroue in groot koeverte afgemeet word. Niks anders word by hierdie gemaalde koeverte gevoeg nie.
Volgens kubus-base bevat hierdie koevert gemaalde gom, papier en kubus-goed – genoeg om 25 glase melk te laat gis. Hierdie “wonderwerk” in die koeverte het duisende mense oral in Suid-Afrika in vervoering. Hierdie stinkende gemors.
Rapport het een van die vroue wat daar werk gevra hoe hul die stank hanteer: “Dit is maar sleg vir die eerste week. Daarna raak ‘n mens dit gewoond. Ál ding is: sedert ek hier werk, eet ek nie meer kaas nie!”
(Die Rapport, 23 September 1984)

(more…)

Continue ReadingTygerberg – Kubus Koning

Tygerberg – Inry Teaters & Flieks

1906 – Eerste Bioskope in Bellville

Die Athenian-bioskoop het in ons jaar 1906 net wes van die ou Boston-hotel (die een wat nog ryperde voor die ingang gehad het) in Voortrekkerweg gestaan. Die rolprentteater se eerste vertoning het ‘n Movietone Newsreel gewys waarop hoogtepunte van Paul Roos se Springbokke teen die Skotse rugbyspan ingesluit het. Ene Frances du Plessis het besluit om haar Bruin dienskneg saam te vat om die rolprent saam met haar te gaan geniet. Die rolprent wat gedraai het, was een van daardie moord-en-doodslag tipes. Op een stadium tydens die vertoning het die skurk in die prent sy moordwapen opgelig om sy slagoffer te kap, maar toe spring die Bruin meisie opgewonde op en skreeu: “Nee! Moenie kap nie!”
(“Bellville” deur C.J. Scheepers Strydom, 1981, Nasionale Boekdrukkery)

(more…)

Continue ReadingTygerberg – Inry Teaters & Flieks

Tygerberg – Nuclear Attack ‘could mean chaos’!

Tygerberg – Nuclear Attack ‘could mean chaos’!

atoombom-ontplof-in-kaapstad

“Say goodbye to Cape Town!” An atomic bomb blast on Cape Town’s V&A Waterfront could very well look something like this – you like my scary artwork?


1958 – Universiteite Soek £600 000 vir kerninstituut

Planne word beraam om ‘n splinternuwe instituut vir kernnavorsing in Bellville op te rig, in samewerking met die Universiteit van Stellenbosch en die Universiteit van Kaapstad.
Die munisipaliteit van Bellville het reeds ‘n stuk grond vir die doel beloof.
(Die Burger, 14 Augustus 1958)


Defence plan urgent if World War III became a reality

Dr. J.P. de Villiers, medical officer of health of the Cape Divisional Counsel, told representatives yesterday that if World War III became a reality, Cape Town and its surrounding areas could be reduced to a mass of destruction and radio-active rubble, with people running wild and scared – complete chaos.
(The Cape Times, 21 August 1958)

(more…)

Continue ReadingTygerberg – Nuclear Attack ‘could mean chaos’!